Hyves, Facebook en Twitter zijn in Nederland veel gebruikte Social Media vormen.1 Social Media is echter meer dan een paar networking sites en een micro blog. Social Media staat voor sociale interactie tussen mensen. Dit kan de Social Media omgangsvorm worden genoemd. De Social Media omgangsvorm uit zich onder andere in het delen en uitwisselen van ervaringen, belevingen, kennis, afkeur en voorkeur, creativiteit en vele andere facetten binnen sociale interactie. Deze uitingen komen terug in ratings, blogposts, video’s, foto’s, reviews, muziek enzovoorts. In de afgelopen jaren heeft Social Media zich langzaam uitgespreid over het World Wide Web en ver daar buiten. Vandaag de dag is het niet meer weg te denken uit het dagelijks leven van de vele mensen, die onderdeel zijn van de Social Media wereld.
Social Media kan worden gezien als een vorm die een plek faciliteert waarbinnen de sociale interactie kan plaatsvinden. Hierbij kan gedacht worden aan: Hyves, Facebook, Twitter, Youtube, Foursquare en vele andere vormen. Social Media kan ook worden gezien als een omgansvorm die onderdeel is van een bepaalde denk/leefwijze. In beide gevallen draait het om sociale interactie, samen delen en creëren. De kans is groot dat in de aankomende jaren Social Media als faciliterende plek voor sociale interactie nog vele verschillende vormen zal gaan aannemen. Social Media als omgangsvorm zal als drijfveer fungeren binnen de ontwikkelingen van de Social Media wereld en wellicht ver daarbuiten. Om Social Media zowel als faciliteit en als omgangsvorm beter te begrijpen, is het van belang inzicht te krijgen in hoe Social Media is geworden tot wat het vandaag de dag is.
De media revolutie
Om inzicht te verkrijgen in het ontstaan van Social Media en de achtergrond waarmee de Social Media gebruiker vandaag de dag communiceert, zal er worden gekeken naar ontwikkelingen binnen de media van de afgelopen eeuwen. Wanneer er word gekeken naar de geschiedenis, zijn er vier grote media veranderingen die als media revolutie benoemd kunnen worden, als het gaat om de manier waarop mensen met elkaar communiceren.
-Drukpers
De drukpers bracht ons in de veertiende eeuw de mogelijkheid om documenten in veelvoud te produceren. Hiermee werd het mogelijk om berichten op een relatief eenvoudige manier veelvuldig te reproduceren en zo onder grote groepen tegelijkertijd te verspreiden. Het reproduceren en verspreiden was toen nog een tijdrovende onderneming. Wel werd het dankzij de drukpers en het in staat zijn om relatief makkelijk te kunnen reproduceren, mogelijk om grote groepen mensen te voorzien van informatie.
-De telegraaf en de telefoon
Eind achttiende eeuw werd het eerste telegraaf systeem tussen Parijs en Rijsel in gebruik genomen die werd vervangen door het uitvinden van de telefoon in 1876. Met de komst van de telegraaf en de telefoon werd de directe tweeweg conversatie op afstand geboren. Mensen waren dankzij deze uitvindingen in staat direct met elkaar op afstand te communiceren. Waarbij bij de drukpers het beperkt bleef tot één zender en één of meerder ontvangers, kreeg de ontvanger dankzij de komst van de telegraaf en de telefoon ook direct de kans om zender te worden en andersom.
-Fotografie radio en tv
Met fotografie werd het mogelijk om direct beeld vast te leggen en relatief makkelijk te reproduceren. Ook met fotografie konden grote groepen mensen tegelijk worden bereikt. Radio en tv brachten ons directe één op vele communicatie. Grote groepen mensen konden direct worden bereikt en wel binnen hun eigen woonkamer. Waar de telegraaf en de telefoon ons een ‘één op één communicatie’ mogelijkheid brachten en de drukpers en fotografie ons de mogelijkheid om makkelijk te reproduceren en zo grote groepen mensen te bereiken, brachten radio en tv directe ‘één op vele communicatie’ met een ongekende snelheid. De toename in bereik en snelheid kwam mede door dat mensen begin twintigste eeuw in staat waren om beeld en geluid draadloos te verzenden.5
-Internet
De komst van internet bracht vele mogelijkheden met zich mee. Mozaic(1994) was de eerste browser die toegankelijk was voor de grote massa en kon binnen teksten ook plaatsjes weergeven. Met behulp van hyperlinks werd het internet gecreëerd en werd alles online aan elkaar verbonden. In de beginjaren was internet nog steeds voornamelijk een zend medium. Net zoals bij radio en televisie was internet een podium voor grote spelers (merken) die daar hun boodschap verkondigde aan het grote publiek. Ook hier was er sprake van ‘één op vele communicatie’. Dit internet werd ook wel het WEB 1.0 genoemd (de eerste fase binnen de internet revolutie).
Begin eenentwintigste eeuw wordt gezien als het moment dat het internet zijn tweede fase inging. Deze fase wordt het WEB 2.0 genoemd. Binnen WEB 1.0 waren gebruikers van het internet nog voornamelijk afhankelijk van de input van merken en het internet was toen nog voornamelijk het podium van deze merken. Web 2.0 was de verandering van een boel aan elkaar gelinkte websites naar een platform voor interactieve webapplicaties die losstaande lokaal geïnstalleerde software deels en wellicht in de toekomst volledig, overbodig maakt. Dit zorgde ervoor dat iedere gebruiker naar eigen wens content(informatie) kon toevoegen aan het internet. De internetgebruiker was niet langer meer afhankelijk van informatie afkomstig van de ‘grote’ merken en kon naast het verkrijgen van informatie op het internet ook informatie toevoegen. Dit kan worden gezien als de geboorte van de mogelijkheid tot ‘vele naar vele communicatie’ en de brandstof op het Social Media vuurtje.
De opkomst van Social Media
Het gevolg van web2.0 en het ontstaan van de ‘vele naar vele’ communicatiemogelijkheid was dat mensen zich online op verschillende manieren konden uiten en hun bereik groeide. Ook werd het makkelijker om online andere mensen te vinden met het zelfde interessegebied, als het gaat om bijvoorbeeld hobby’s of de aanschaf van producten. Binnen het internet begonnen zich steeds meer communities te vormen en er ontstonden steeds meer plekken die de huisvesting voor deze community’s en de mogelijkheid tot sociale interactie faciliteerden. Binnen deze plekken stond het samen delen, creëren en beleven vaak centraal.
De mening en de aanbevelingen vanuit de community, begon een steeds grotere rol te spelen binnen het beslissingsgedrag van de communityleden. Ook merken ondervonden hierdoor de gevolgen van het WEB 2.0 en de manier waarop mensen community’s vormden waarbij de sociale interactie de vrijheid kreeg. De vele naar vele communicatie, toegankelijkheid en snelheid waarmee informatie kon worden toegevoegd, opgevraagd en gedeeld, waren mede verantwoordelijk voor een toename in de transparantie van merken. Merken begonnen langzaam maar zeker ook gebruik te maken van het aanbevelingsgedrag en stelde mensen in staat reviews te schrijven en producten of diensten te beoordelen (starrating, thumbs up). Op deze manier had de opkomst van Social Media zowel invloed op de manier waarop mensen online met elkaar communiceerden, als op de wijze waarop merken online communiceerden. Social Media veroverde zijn plek op het World Wide Web.
Conclusie
Social Media kan worden gezien als een faciliteit waarbinnen mensen de gelegenheid krijgen om sociaal te interacteren en ‘vele naar vele’ te communiceren. Social Media kan ook worden gezien als een omgangsvorm die draait om samen delen, creëren en het leggen van contacten. Social Media is in ieder geval een belangrijk onderdeel van de Media revolutie waarin wij ons momenteel bevinden. Dankzij WEB 2.0 en de groei van Social Media kunnen mensen ‘vele naar vele’ communiceren. Merken worden hierdoor transparanter en worden tegelijkertijd gedwongen hun traditionele denk/werkwijze, waarin het merk als superieur opereert, te herzien. De Social Media gedachte bevat aspecten als delen, samen creëren en contacten leggen. Social Media brengt mensen met een gedeelde interesse bij elkaar en zet aan tot sociale interactie.
